Ψυχική Υγεία σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα


Αντικείμενο & Σκοπός Προγράμματος
Η ψυχική υγεία είναι ζήτημα που απασχολεί την κοινωνία, κυρίως στη μετα-covid εποχή, όπου η καλή ποιότητα ζωής σε συνδυασμό με την συναισθηματική και κοινωνική επάρκεια αποτελούν ζητούμενο της καθημερινής διαβίωσης μαθητών και εκπαιδευτικών. Η ψυχική υγεία αποτελεί, συνεπώς, «μια κουλτούρα ανθεκτικότητας», η οποία εκδηλώνεται ως μια μορφή «ψυχολογικής ανοσίας», «σε αναπτυξιακές και μετασχηματιστικές αλλαγές» . Στο ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο η ύπαρξη σχέσεων με φορείς και ομάδες της κοινότητας, οι καλές σχέσεις στο σχολείο και στην καθημερινότητα, η δημόσια ασφάλεια, η παροχή κοινωνικών υπηρεσιών υψηλού επιπέδου και η παροχή υπηρεσιών υγείας θεωρούνται σημαντικοί προστατευτικοί παράγοντες. Ιδιαίτερο ρόλο παίζει και το σχολείο, καθώς οι έρευνες έχουν δείξει ότι ένα σχολείο που παρέχει τη δυνατότητα στους μαθητές όχι μόνο να αποκτήσουν γνώσεις αλλά και να δημιουργήσουν στενές διαπροσωπικές σχέσεις αποτελεί σημαντικό προστατευτικό παράγοντα και προϋπόθεση για την προαγωγή της ψυχικής υγείας. Οι προστατευτικοί παράγοντες στο σχολικό πλαίσιο προσφέρουν την ελπίδα ότι τα σχολεία μπορούν να επιτύχουν στην αποστολή τους να προετοιμάσουν τους μαθητές για να έχουν καλή ψυχική υγεία και θετική προσαρμογή στην ενήλικη ζωή, ανεξαρτήτως των παραγόντων επικινδυνότητας που τα παιδιά φέρνουν μαζί τους στη τάξη, όπως πιθανά διαζύγια γονέων, σχολική διαρροή, άγχος, πένθος και εκφοβισμός.
Σκοπός του προγράμματος είναι οι επιμορφούμενοι/ες να μπορούν να γνωρίζουν τα ζητήματα ψυχικής υγείας των μαθητών/τριών τους καθώς και μεθόδους παραπομπής, επίλυσής τους, να εφαρμόζουν και να σχεδιάζουν προγράμματα ανάπτυξης της ψυχικής ανθεκτικότητας των μαθητών/τριών τους στο εκπαιδευτικό πλαίσιο. Το πρόγραμμα στοχεύει να εφοδιάσει τόσο με θεωρητικές γνώσεις περί ψυχικής υγείας, ανθεκτικότητας και ευαλωτότητας και διδασκαλίας αυτών, όσο και με πρακτικές κατάλληλες γνώσεις ανάπτυξης καθημερινών δραστηριοτήτων για την ενίσχυσή τους. Ως εκ τούτου, το πρόγραμμα παρέχει το θεωρητικό πλαίσιο και τις παιδαγωγικές αλλά ψηφιακές δραστηριότητες στους/ις υποψήφιους εκπαιδευτικούς που θα συμμετέχουν.
Μαθησιακοί Στόχοι Προγράμματος
Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, ο/η επιμορφωμένος/η θα είναι σε θέση να:
1. Να γνωρίζουν για την ψυχική ανθεκτικότητα στην εκπαίδευση και στην υγεία
2. Να κατανοούν τις διαφορετικές δομές ψυχικής υγείας
3. Να γνωρίζουν για την παραπομπή μαθητών/τριών στα κατάλληλα πλαίσια
4. Να εφαρμόζουν τη γνώση σε επιτροπές διαφοροδιάγνωσης και ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης
5. Να χρησιμοποιούν τη γνώση τους για να αντιμετωπίζουν πιθανά προβλήματα διαταραχών διαγωγής στο εκπαιδευτικό πλαίσιο
6. Να γνωρίζουν τα κοινωνικά ζητήματα που απορρέουν από θέματα κακής ψυχικής υγείας
7. Να αναλύουν κριτικά ζητήματα εθνικών και υπερεθνικών στρατηγικών για την εκπαίδευση και την υγεία
8. Να σχεδιάζουν δραστηριότητες καταπολέμησης άγχους
9. Να εντοπίζουν και να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη παραγόντων βελτίωσης
Μεθοδολογία Υλοποίησης Προγράμματος
1.Διαδικασία υλοποίησης της επιμόρφωσης
Το πρόγραμμα στηρίζεται στις αρχές της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, με ασύγχρονη παρακολούθηση. Το υλικό εκπαίδευσης θα αναρτάται σε ψηφιακή μορφή σε ιστότοπο (π.χ. eclass). Οι εκπαιδευόμενοι θα έχουν πρόσβαση στο υλικό όλη τη χρονική διάρκεια του προγράμματος. Το υλικό προσφέρει τόσο θεωρητική όσο και πρακτική γνώση. Στα πλαίσια των υποχρεώσεων των εκπαιδευόμενων είναι η περιοδική ανάρτηση εργασιών (προαιρετικών και υποχρεωτικών). Επίσης παρέχονται προτεινόμενες λύσεις, όσο αφορά τις εργαστηριακές / πρακτικές δραστηριότητες εκπαίδευσης.
2. Μέθοδοι υλοποίησης της επιμόρφωσης
• Κατά την ασύγχρονη εκπαίδευση οι εκπαιδευόμενοι παρακολουθούν με ευέλικτο τρόπο προσαρμοσμένο στις προσωπικές τους ανάγκες και προτεραιότητες, το υλικό του προγράμματος. Ταυτόχρονα εργάζονται σε προτεινόμενες δραστηριότητες βάση χρονοδιαγράμματος υλοποίησης.
• Το πρόγραμμα θα δίνει τη δυνατότητα μία φορά το μήνα, σύγχρονης εκπαίδευσης, μέσω εργαλείου on line εκπαίδευσης (π.χ. Zoom ή Cisco Webex ή MS – TEAMS), όπου θα μπορούν να επιλύονται απορίες. Η διάρκεια της σύγχρονης συνεδρίας θα ορίζεται σε 1 με 1,5 ώρα, ανάλογα τη θεματική ενότητα που πρόκειται να καλύψει.
3. Μέθοδοι Αξιολόγησης & Κριτήρια Απόδοσης Πιστοποιητικού Επιμόρφωσης
Η αξιολόγηση των εκπαιδευόμενων θα γίνεται για κάθε ενότητα μέσω κατάλληλων τεστ αξιολόγησης, οι απαντήσεις των οποίων θα υποβάλλονται διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας υλικού, και σε συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια. Ο βαθμός των τεστ αξιολόγησης λαμβάνει το 100% του τελικού βαθμού.
1. Η ψυχική ανθεκτικότητα στην εκπαίδευση και υγεία
Η ενότητα αυτή εστιάζει στον ορισμό της ψυχικής ανθεκτικότητας στις διαδικασίες και στους παράγοντες που την επηρεάζουν καθώς επίσης και στα συμπτώματα και τους τρόπους βελτίωσης της σε εργαζόμενους στην εκπαίδευση και την ψυχική υγεία
2. Άγχος, ψυχική διάθεση και παράγοντες βελτίωσης
Η ενότητα αυτή εστιάζει στον ορισμό του άγχους και της ψυχικής διάθεσης στις διαδικασίες και στους παράγοντες που την επηρεάζουν
3. Δομές Ψυχικής Υγείας
Στόχος της ενότητας είναι να γνωρίζουν οι εκπαιδευόμενοι/ες τις δομές ψυχικής υγείας που προσφέρονται στην Ελλάδα, ποιες είναι, ποια είναι τα νομοθετικά πλαίσια που τις διέπουν και τι κάνουν προκειμένου οι ωφελούμενοί τους να προωθούν τη συνεργασία με τους λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας, τις οικογένειες και τους φροντιστές τους
4. Διαταραχές διαγωγής
Στόχος της ενότητας είναι οι εκπαιδευόμενοι/ες να κατανοήσουν το ρόλο της προβληματικής συμπεριφοράς στο σχολείο στην ψυχική υγεία των μαθητών/τριων. Η προσέγγιση της προβληματικής συμπεριφοράς θα γίνει μέσα από οικοσυστημικές ιδέες οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην αλλαγή προβληματικών καταστάσεων και όχι στη διάγνωση ή στη «θεραπεία» ενός είδους προβλήματος. - Η 1η συνεδρία εστιάζει στην εννοιολογική προσέγγιση των σχετικών με το αντικείμενο όρων με έμφαση στα προβλήματα συμπεριφοράς στη σχολική τάξη. - Η 2η συνεδρία εστιάζει στην καταγραφή των συμπεριφορών που δημιουργούν πρόβλημα στη σχολική τάξη, επισημαίνονται τα βασικά αίτια για την εμφάνιση προβληματικών συμπεριφορών. - Στην 3η συνεδρία παρουσιάζονται μοντέλα παρέμβασης για την αντιμετώπιση της προβληματικής συμπεριφοράς - Η 4η συνεδρία εστιάζει στην πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου και στα προβλήματα που δημιουργεί στην ψυχική υγεία των παιδιών
5. Σχολικός εκφοβισμός και ψυχική υγεία
Στόχος της ενότητας είναι οι εκπαιδευόμενοι/ες να κατανοήσουν ότι ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί μια πραγματικότητα που δεν γνωρίζει σύνορα, αναπτυγμένες ή υποανάπτυκτες χώρες, οικονομική/ταξική κατάσταση, εθνότητες ή θρησκείες. Υπονομεύει παντού το δικαίωμα στην εκπαίδευση και επηρεάζει αρνητικά την ψυχική υγεία των μαθητών/τριων.
6. Ζητήματα ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων
Η παρούσα ενότητα αναφέρεται στις πιο συχνές διαταραχές εσωτερίκευσης, τις διαταραχές άγχους και την κατάθλιψη. Διασαφηνίζει τις παραπάνω έννοιες με απώτερο στόχο την αναγνώρισης της βασικής συμπτωματολογίας από τους εκπαιδευτικούς. Οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι/ες είναι σε θέση να ανιχνεύουν εγκαίρως τους βασικούς τρόπους εκδήλωσης, μπορούν να παραπέμψουν εγκαίρως τους μαθητές/τριες στις αρμόδιες υπηρεσίες. Η έγκαιρη ανίχνευση και παραπομπή συνδέεται με την πρόληψη των ψυχικών διαταραχών. Επιπρόσθετα, η γνώση των παραγόντων κινδύνου και των προστατευτικών παραγόντων συνδέεται με την πρόληψη και την πρώιμη παρέμβαση. Παράλληλα, περιγράφονται οι βασικές μορφές παρεμβάσεων και παραδείγματα εφαρμογής στο σχολικό περιβάλλον.
7. Στρατηγικές για την Υγεία
Η παρούσα ενότητα αναφέρεται αρχικά σε στρατηγικές υπερεθνικών οργανισμών για την ανάπτυξη υγείας. Στη συνέχεια επικεντρώνεται στις δομές για την υγεία στις δύο πρώτες βαθμίδες της τυπικής εκπαίδευσης και τη διοίκηση υγείας και ασφάλειας εκπαιδευτικών οργανισμών. Τέλος, η ενότητα αναφέρεται στην ανάπτυξη του πολιτειακού πλουραλισμού στο σύνολο της τυπικής εκπαίδευσης, τονίζοντας εμφατικά τις έννοιες πολιτειακή αγωγή, πολιτειακή παιδεία και συμπεριληπτική μάθηση, ως βασικοί πόροι για την συναισθηματική ευημερία των σημερινών μαθητών/τριών και αυριανών ενεργών πολιτών.
ΕΚΠΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ:
1. Έκπτωση σε περίπτωση εφάπαξ πληρωμής: 10%
2. Έκπτωση για την περίπτωση Ομαδικής Εγγραφής 2 ατόμων: 10%
3. Έκπτωση λόγω πρόωρης εγγραφής: 10%
4. Έκπτωση για την περίπτωση Ομαδικής Εγγραφής τουλάχιστον 3 ατόμων: 15%
Θέματα Προγράμματος Σπουδών και λοιπά Επιμορφωτικά Θέματα
Δήμητρα Κατσαρού, Επίκουρη Καθηγήτρια
Email: d.katsarou@aegean.gr
Θέματα Οικονομικής και Διοικητικής Διαχείρισης
Γραμματεία Προγραμμάτων Δια Βίου Μάθησης
Τηλέφωνο: 22410 99424-5-6-7 (Δευτέρα-Παρασκευή, 10:00-17:00)
Email: e-epimorfosi@aegean.gr